นครซีอาน…เมืองตั้งต้นของการเดินทางสู่ดินแดนตะวันตกของพระถังซัมจั๋ง at iURBAN

นครซีอาน…เมืองตั้งต้นของการเดินทางสู่ดินแดนตะวันตกของพระถังซัมจั๋ง

ซีอาน เมืองแห่งวรรณกรรมไซอิ๋ว

ไซอิ๋ว เป็นวรรณกรรมจีนที่เคยคุ้นตั้งแต่ยังเล็ก สนุกสนานทุกครั้งยามอ่านเรื่องราวจากตัวหนังสือ หรือดูภาพเคลื่อนไหวจากหน้าจอทีวีที่ช่างขยันสร้างซ้ำกันเสียจริง แต่ไม่ว่าจะสร้างซ้ำสักกี่ครั้ง ก็ยังหน้าบานสลอน นั่งดู นั่งตาม ส่งเสียเชียร์ให้เห้งเจียปราบปิศาจที่เวียนกันมาจับพระถังซัมจั๋งเพื่อกินเนื้อให้ราบคาบ เพื่อคณะจะได้เดินทางกันต่อไปยังชมพูทวีป เพื่ออัญเชิญพระไตรปิกฏกลับมายังเมืองจีน

ภาพจาก http://press.uchicago.edu/

“ทั้งอ่าน ทั้งดู วนซ้ำไม่รู้กี่ครั้งต่อกี่ครั้ง ตั้งแต่เล็กจนโต”

จนรู้สึกผูกพันไปกับตัวละคร ทั้งตัวพระถังซัมจั๋ง เห้งเจีย ตืนโป๊ยก่าย และซัวเจ๋ง ราวกับเป็นมิตรสหายใกล้ชิดที่รู้จักกันมาเนิ่นนาน

เรื่องราวในไซอิ๋วที่โลดแล่น เต็มไปด้วยจินตนาการตัวปิศาจนานา

ทว่าจินตนาการนั้นมีรากมาจากเรื่องจริง

ใครจะไปคิดว่า ตัวพระถังซัมจั๋งในท้องเรื่องนั้นมีตัวตนจริง ๆ ในประวัติศาสตร์

และเมืองซีอานที่ได้มีโอกาสมาเยือน คือเมืองตั้งต้นการเดินทางสู่ดินแดนตะวันตก ภารกิจที่ไม่น่าเป็นไปได้ของพระถังซัมจั๋ง

วัดเจดีย์ห่านป่าใหญ่…วัดของพระถังซัมจั๋ง

ภาพแรกของเมืองซีอานสำหรับคนอื่นยามนึกถึง อาจเป็นหุ่นทหารและม้าดินเผาในสุสานจักรพรรดิจิ๋นซี… แต่สำหรับฉันมีภาพที่ทับซ้อนแทรกเข้ามา นั่นคือภาพวัดเจดีย์ห่านป่าใหญ่… วัดที่บางคนเรียกขานง่าย ๆ ว่าวัดของพระถังซัมจั๋ง เพราะเป็นวัดที่ท่านอยู่อาศัยหลังจากเดินทางกลับจากอินเดีย จนถึงวาระสุดท้ายของชีวิต

พระถังซัมจั๋งออกเดินทางจากเมืองซีอาน เพื่อมุ่งหน้าสู่มหาวิทยาลัยนาลันทา ประเทศอินเดีย ศูนย์กลางการศึกษาพุทธศาสนา ณ เวลานั้นของโลก เพื่อทำการศึกษาพุทธศาสนาดั้งเดิมที่แท้จริง ท่านเริ่มออกเดินทางราว พ.ศ. 1170-1171  อันเป็นช่วงต้นของราชวงศ์ถัง ที่บ้านเมืองยังไม่สงบเรียบร้อยดีนัก จึงไม่มีการอนุญาตให้เดินทางออกนอกดินแดน แต่ด้วยความมุ่งมั่นที่จะศึกษาพุทธศาสนาที่แท้จริง ท่านจึงได้ลักลอบออกเดินทางเพียงลำพัง โดยใช้เวลาเดินทางอยู่ศึกษาที่มหาวิทยาลัยนาลันทา และเดินทางกลับมายังซีอาน เป็นเวลา 17 ปี รวมระยะเดินทางกว่า 25,000 กิโลเมตร

ภาพจาก http://www.weibo.com

พระถังซัมจั๋งเดินทางกลับมายังเมืองซีอาน พร้อมด้วยพระบรมสารีริกธาตุและพระไตรปิกฏจำนวน 257 เล่ม ฮ่องเต้ถังไท่จงที่เป็นฮองเต้ ณ เวลานั้น ได้ออกมาต้อนรับ และรับรองให้ท่านพักที่วัดเจดีย์ห่านป่าใหญ่ที่ทรงสร้างอุทิศให้พระมารดา เพื่อใช้เป็นที่แปลพระไตรปิฎกที่นำกลับมาจากอินเดีย เป็นภาษาจีน ซึ่งพระถังซัมจั๋งได้ใช้เวลาในการแปลพระไตรปิฏกถึง 19 ปี

แรกที่ได้ไปเยือนวัดเจดีย์ห่านป่าใหญ่ สิ่งแรกที่เห็นคือรูปปั้นหล่อสัมฤทธิ์ของพระถังซัมจั๋งที่ยืนตระหง่านอยู่ด้านหน้าทางเข้าวัด และเมื่อมองถัดเลยไปด้านใน จะเห็นเจดีย์ห่านป่าใหญ่ 7 ชั้นอยู่ด้านใน  ซึ่งเป็นเจดีย์ที่พระถังซัมจั๋งออกแบบและก่อสร้างขึ้นจากอิฐ มีลักษณะคล้ายคลึงเจดีย์แบบอินเดียผสมกับศาลาจีนที่มีหลายชั้น เหตุผลที่พระถังซัมจั๋งก่อสร้างเจดีย์นี้ขึ้นมานั้นเพื่อเป็นที่จัดเก็บพระบรมสารีริกธาตุและพระไตรปิฏกที่นำมาจากอินเดีย ด้วยกังวลว่าอาคารส่วนใหญ่ภายในวัดนั้นสร้างจากไม้ ง่ายต่อการติดไฟ และไฟไหม้ได้ง่าย

ภายในวัดอนุญาตให้นักท่องเที่ยวซื้อตั๋วเข้าไปชมภายในตัวเจดีย์ได้ ซึ่งเราไม่รอช้าที่จะซื้อตั๋วเข้าไปด้านใน ทว่าสมบัติสำคัญต่าง ๆ ที่เคยจัดเก็บไว้นั้น ทางรัฐบาลจีนได้เคลื่อนย้ายไปจัดเก็บที่อื่นหมดแล้ว นั่นทำให้การขึ้นไปบนเจดีย์จึงเป็นการเดินย่ำเวียนไปตามทางบันไดที่วนสูงขึ้นไป และแวะหยุดพักบริเวณหน้าต่างทั้งสี่ทิศ เพื่อมองภาพเมืองที่ปราากฏเบื้องหน้าจากมุมสูง

ตำนานชื่อ ห่านป่าใหญ่

ชื่อเจดีย์ห่านป่าใหญ่นั้นมีที่มา จากตำนานเล่าขานสืบเนื่อง

ตำนานแรกนั้น  เล่าขานกันว่า คราวหนึ่งพระในวัดไม่มีอาหารที่จะฉันท์ พระรูปหนึ่งจึงได้ปรารภขึ้นว่า พระโพธิสัตว์คงจะลืมพวกเขาไปแล้ว แต่ทันใดนั้นเอง ได้มีฝูงห่านป่าบินผ่านมา และห่านป่าตัวหนึ่งก็ได้บินพุ่งลงมาชนเจดีย์ถึงแก่ความตายเพื่ออุทิศร่างให้เป็นอาหารแก่พระสงฆ์  ซึ่งพวกเขาเชื่อกันว่าห่านตัวดังกล่าวเป็นพระโพธิสัตว์

ตำนานที่สอง อ้างถึงสมัยที่พระถังซัมจั๋งจาริกผ่านดินแดนทะเลทราย และรู้สึกกระหายน้ำ ท่านเห็นห่านป่าบินร่อนลงมา จึงตามฝูงห่านป่านั้นไปจนพบแหล่งน้ำ จึงนำมาตั้งเป็นชื่อเจดีย์เพื่อเป็นอนุสรณ์

นอกจากพระถังซัมจั๋งจะทำการแปลพระไตรปิฏกเป็นภาษาจีนเพื่อให้คนอื่นได้ศึกษาคำสอนของพุทธศาสนาได้อย่างถูกต้องแล้ว ท่านยังเขียนบันทึการเดินทางของท่านจากนครซีอานไปยังมหาวิทยาลัยนาลันทา ที่ต้องเดินทางผ่านดินแดนเอเขียกลางและเอเชียใต้กว่า 138 แว่นแคว้น เผชิญอุปสรรคนานา ทั้งอันตรายจากโจรปล้น  ความหฤโหดของดินแดนทะเลทรายที่ร้อนและแห้งแล้ง ภาษาที่ใช้ในการสื่อสารที่แตกต่าง

ความมุ่งมั่นในการเดินทางของท่านทำให้ชาวจีนพากันยกย่องท่านเป็นบุคคลที่ยิ่งใหญ่ที่เสียสละชีวิตเพื่อศึกษาพระพุทธศาสนาดั้งเดิมที่ถูกต้อง เป็นตัวอย่างหนึ่งของจิตวิญญาณที่มุ่งมั่นแบบจีน

การเดินทางที่แท้จริงคือการเดินทางภายใน

เรื่องราวการเดินทางของพระถังซัมจั๋งได้ถูกนำไปเขียนเป็นวรรณกรรมเรื่องไซอิ๋ว หรือการเดินทางสู่ดินแดนตะวันตก โดยนักเขียนที่ชื่ออู๋เฉิงเอิน เขาได้สร้างตัวละครเพิ่มเติมขึ้นมาให้ร่วมเดินทางไปกับพระถังซัมจั๋ง ได้แก่ เห้งเจีย ตือโป๊ยก่าย และซัวเจ๋ง  การเดินทางของคณะเดินทางนั้นแม้นเรื่องราวจะดูพิศดารพันลึก แต่จริง ๆ แล้วผู้ประพันธ์ตั้งใจเขียนเปรียบเทียบให้เป็นการเดินทางภายในไปสู่การหลุดพ้น นั่นคือนิพพาน

จุดหมายของการเดินทางจึงถูกเปรียบเทียบว่าคือนิพพาน

ขณะที่พระถังซัมจั๋ง คือ ขันติ ความอดทน

เห้งเจีย คือปัญญา

ตือโป๊ยก่าย คือศิล

ซัวเจ๋ว คือ สมาธิ จิตที่ตั้งมั่น

ม้าขาวที่เป็นพาหนะของพระถังซัมจั๋ง คือวิริยะ ความเพียร

และปิศาจต่าง ๆ ก็คืออุปสรรคที่ขัดขวางไม่ให้การเดินทางนั้นบรรลุถึงนิพพานได้

ภาพพระถังซัมจั๋ง จาก www.wikipedia.org

ภาพคณะเดินทางทั้งหมด จาก www.wikipedia.org

กลิ่นอายวรรณกรรมเดินทางสู่ดินแดนตะวันตกในตัวเมือง

กลิ่นอายของเรื่องราวการเดินทางทางสู่ดินแดนตะวันตกของพระถังซัมจั๋งไม่ได้ทิ้งร่องรอยไว้ที่แค่ตัววัดเจดีย์ห่านป่าใหญ่ หากแทรกซึมให้เห็นทั่วไปในตัวเมืองซีอาน ขณะที่เดินเที่ยวชมดูบ้านเมือง ลองสังเกตดูตามร้านขายของที่ระลึกจะเห็นหุ่นชักของตัวละครในเรื่องดังกล่าววางขายให้เห็นประปราย และบางขณะที่เดินอยู่บนถนนเส้นหลักที่เป็นย่านท่องเที่ยวก็เห็นคนแต่งกายเป็นเห้งเจียโผล่ปรากฏขึ้นมาเป็นสีสัน

และที่ยืนยันชัดเจนคือ Gao’s  Grand Courtyard หรือบ้านตระกูลเกา อันเก่าแก่ย่านชุมชนมุสลิม ที่เปิดให้นักท่องเที่ยวได้เข้าชม

ภายในบ้านโบราณ  มีการจัดแสดงละครหุ่นเงาจีน ฉันกับเพื่อนร่วมทางซื้อตั๋วเข้าชมตัวบ้านพร้อมชมการแสดง ซึ่งไม่รอช้า รีบเดินเข้าไปภายในห้องจัดแสดง จับจองที่นั่งที่ดีที่สุด และรอเพียงชั่วอึดใจเดียวเท่านั้น ละครหุ่นเงาก็เริ่มแสดง

และเรื่องที่นำมาแสดงคือ เรื่องการเดินทางสู่ดินแดนตะวันตกนั่นเอง…. ก็จะมีวรรณกรรม หรือเรื่องเล่าเรื่องไหนที่คนรู้จักมักคุ้นกันดีกว่าเรื่องนี้อีก เด็ก ๆ ที่นั่งอยู่แถวหน้า หลายคน ในมือมีหุ่นชักตัวละครเหล่านั้น ดูไป ก็เล่นกับหุ่นในมือไปด้วย….

และ…นี่คือเรื่องราวเล็ก ๆ น้อย ๆ ของเมืองซีอาน

เมืองเริ่มต้นของการเดินทางสู่ดินแดนตะวันตกของพระถังซัมจั๋ง
รู้อย่างนี้แล้ว จะมีใครอยากวางหมุดหมายสถานที่แห่งนี้เป็นที่หมายของการเดินทางคราวต่อไปบ้าง

หมายเหตุ… อ้างอิงจาก รายการพื้นที่ชีวิต ตอนตามรอยพระถังซัมจั๋งบนเส้นทางสายไหม

The post นครซีอาน…เมืองตั้งต้นของการเดินทางสู่ดินแดนตะวันตกของพระถังซัมจั๋ง appeared first on iUrban.

Credit: นครซีอาน…เมืองตั้งต้นของการเดินทางสู่ดินแดนตะวันตกของพระถังซัมจั๋ง Web: iURBAN Fanpage: facebook.com/iURBAN.in.th